Vì sao Biển Đông là “nhiên liệu” cho siêu bão
Biển Đông đang trải qua giai đoạn hoạt động bão nhiệt đới dày đặc và phức tạp nhất trong ba thập kỷ, theo nhận định của nhiều chuyên gia khí hậu trong khu vực. Những biến động mạnh mẽ của khí quyển – đại dương, kết hợp với xu thế nóng lên toàn cầu, đang khiến tần suất và cường độ bão tại khu vực này thay đổi rõ rệt.
Nguyên nhân lớn nhất khiến Biển Đông xuất hiện nhiều bão hơn là nhiệt độ bề mặt nước biển tăng cao bất thường. Trong khoảng 30 năm qua, nhiệt độ trung bình mùa hè ở vùng biển trung tâm Biển Đông được ghi nhận cao hơn giai đoạn trước từ 0,5 – 1,2°C.
Đối với bão nhiệt đới, nước biển càng ấm, bão càng dễ hình thành, và khi đã hình thành thì có xu hướng mạnh nhanh hơn. Theo các nhà khí tượng, chỉ cần nhiệt độ mặt biển vượt ngưỡng 26,5°C trên diện rộng trong thời gian dài, khả năng xuất hiện xoáy thuận nhiệt đới sẽ tăng đáng kể. Hiện nay, vào mùa mưa bão, nhiều khu vực của Biển Đông thường xuyên vượt mức 29–30°C.
Trong những năm gần đây, thế giới liên tục chứng kiến chuỗi La Niña kéo dài, tác động mạnh đến khí hậu châu Á – Thái Bình Dương. La Niña làm tăng hoạt động của gió mùa Tây Nam và dịch chuyển khu vực hình thành xoáy thuận về phía tây Thái Bình Dương và Biển Đông.
Điều này khiến nhiều áp thấp nhiệt đới hơn được “kéo” về Biển Đông, thay vì di chuyển lên phía Nhật Bản hoặc ra giữa Thái Bình Dương như các năm El Niño mạnh.
Sự thay đổi cấu trúc khí quyển toàn cầu
Ngoài các yếu tố đại dương, sự dịch chuyển của các dải hội tụ nhiệt đới (ITCZ) cũng góp phần quan trọng. Dải hội tụ này là nơi tập trung các đám mây đối lưu mạnh – môi trường lý tưởng để áp thấp phát triển.
Trong 30 năm qua, ITCZ có xu hướng lấn xuống phía nam và mở rộng trong những tháng chuyển mùa, khiến Biển Đông trở thành “điểm nóng” của nhiều vùng xoáy.
Cùng lúc đó, áp cao cận nhiệt đới Thái Bình Dương cũng có thời điểm suy yếu, tạo ra khoảng trống cho các nhiễu động từ Thái Bình Dương dịch chuyển thẳng vào Biển Đông.
Hệ thống gió mùa châu Á – một trong những hệ thống khí hậu mạnh nhất thế giới – đang trở nên thất thường hơn dưới tác động của biến đổi khí hậu.
-
Gió mùa Tây Nam mạnh bất thường vào giữa năm giúp áp thấp dễ phát triển thành bão khi tiến vào Biển Đông.
-
Gió mùa Đông Bắc mạnh hơn vào cuối năm khiến đường đi của bão trở nên phức tạp và khó dự báo.
-
Các đợt gió mùa giao mùa hỗn loạn làm tăng số lượng xoáy thấp tại khu vực giữa và nam Biển Đông.
Nhờ đó, không chỉ số lượng bão tăng mà quỹ đạo di chuyển cũng khó dự đoán hơn, nhiều cơn bão đổi hướng bất thường khi gần bờ.
Biến đổi khí hậu – yếu tố nền không thể bỏ qua
Các chuyên gia khí hậu nhận định nguyên nhân sâu xa nhất vẫn là biến đổi khí hậu toàn cầu, vốn đang làm thay đổi cấu trúc năng lượng của đại dương và khí quyển.
Biến đổi khí hậu dẫn đến:
-
Đại dương nóng lên nhanh hơn và sâu hơn
-
Không khí chứa nhiều hơi ẩm hơn, nuôi dưỡng bão
-
Sự chênh lệch nhiệt độ giữa các vùng làm tăng sự bất ổn định khí quyển
Ngoài số lượng, cường độ các cơn bão cũng tăng mạnh, với nhiều bão đạt cấp cao hơn trong thời gian ngắn – hiện tượng “tăng cấp nhanh” vốn hiếm xảy ra trước đây.
Số lượng bão tăng và đường đi phức tạp khiến rủi ro thiên tai tại các quốc gia ven Biển Đông, đặc biệt là Việt Nam, Philippines và miền nam Trung Quốc, ngày càng lớn.
Một số hệ quả đáng chú ý:
-
Mưa cực đoan, lũ lụt và sạt lở đất xuất hiện dày đặc hơn
-
Hạ tầng ven biển chịu áp lực lớn
-
Ngư dân gặp nhiều rủi ro khi thời tiết biến động nhanh
-
Mùa bão kéo dài thêm, ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp
Cần chủ động ứng phó dài hạn
Các nhà khoa học dự báo rằng xu thế Biển Đông nhiều bão có thể tiếp tục trong thập kỷ tới, nếu nhiệt độ đại dương vẫn tăng nhanh như hiện nay. Vì vậy, việc:
-
nâng cấp hệ thống dự báo thời tiết,
-
tăng cường hạ tầng phòng chống thiên tai,
-
và chủ động quy hoạch thích ứng khí hậu
sẽ đóng vai trò then chốt để giảm thiểu rủi ro.
🔔 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
📞 Liên hệ
🔗 Website tương
