Những đại gia khắc phục hậu quả – “Chiếc chìa khóa” giảm án trong các đại án kinh tế
Trong bối cảnh nhiều đại án kinh tế, tham nhũng gây thiệt hại hàng chục nghìn tỷ đồng, việc khắc phục hậu quả tài chính đang trở thành yếu tố then chốt để các bị cáo được hưởng khoan hồng. Đây là một tình tiết giảm nhẹ được quy định tại Điều 51 Bộ luật Hình sự 2015, tuy không có mức cụ thể nhưng lại có sức nặng rõ rệt trong quá trình lượng hình.
Điển hình là trường hợp ông Trịnh Văn Quyết – cựu Chủ tịch Tập đoàn FLC – người bị tuyên 21 năm tù với các tội danh “Thao túng thị trường chứng khoán” và “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Trước phiên phúc thẩm, vợ ông đã nộp thêm 1.400 tỷ đồng, nâng tổng số tiền khắc phục lên gần 2.500 tỷ đồng, vượt mức yêu cầu dân sự 10 tỷ đồng. Động thái này được thực hiện 12 ngày trước khi diễn ra phiên xử phúc thẩm – thời điểm được cho là có ảnh hưởng lớn đến việc xem xét giảm nhẹ hình phạt cho ông Quyết và hai em gái cùng bị xét xử trong vụ án.
Tuy nhiên, luật không mặc định việc nộp tiền là cơ sở giảm án. Các yếu tố như thái độ thành khẩn, nhân thân tốt, vai trò trong vụ án, và mức độ khắc phục hậu quả phải tương xứng với thiệt hại thực tế mới có thể trở thành căn cứ xem xét giảm hình phạt.
Nhiều đại gia “xuống tiền” trước tòa – Đổi tài sản lấy tự do
Việc thu hồi tài sản đã trở thành chiến lược ưu tiên trong các đại án kinh tế gần đây. Tinh thần này thể hiện rõ trong vụ án Tân Hoàng Minh, khi ông Đỗ Anh Dũng – Chủ tịch tập đoàn – bị truy tố với cáo buộc lừa đảo 8.600 tỷ đồng qua phát hành trái phiếu. Tuy bị xét xử theo khung hình phạt có mức án cao nhất là tù chung thân, ông Dũng chỉ phải nhận 8 năm tù nhờ việc nộp lại toàn bộ thiệt hại trong giai đoạn điều tra, cùng nhiều tình tiết giảm nhẹ khác như tuổi cao, bệnh nặng và gia đình có công.
Đáng chú ý, ông Dũng còn được đặc xá dịp 30/4 vừa qua, minh chứng cho hiệu quả thực tế của chính sách khoan hồng khi người phạm tội chủ động khắc phục hậu quả.
Trong vụ án Vạn Thịnh Phát, bà Trương Mỹ Lan – người bị buộc tội chiếm đoạt hơn 304.000 tỷ đồng – tuyên bố có khả năng khắc phục tới hàng trăm nghìn tỷ đồng thông qua tài sản bị kê biên. Trước phiên phúc thẩm, cơ quan thi hành án đã thu hồi hơn 8.600 tỷ và dự kiến sẽ thu thêm 15.000 tỷ trong thời gian tới. Tòa cho biết nếu bà Lan khắc phục được ¾ số tiền chiếm đoạt, bản án tử hình có thể chuyển thành tù chung thân – điều hiếm thấy ở các vụ án tham nhũng lớn.
Khắc phục hậu quả: Chính sách khoan hồng nhưng không dễ dãi
Luật sư Trịnh Văn Tuyến nhận định, khắc phục hậu quả không chỉ là yếu tố giảm nhẹ, mà còn thể hiện chính sách nhân đạo của pháp luật hình sự hiện đại, đặt mục tiêu phục hồi tài sản xã hội lên hàng đầu thay vì chỉ trừng phạt. Tuy nhiên, việc giảm án không mang tính “mua chuộc tự do”, mà đòi hỏi số tiền nộp lại phải sát với mức thiệt hại đã gây ra.
Một ví dụ rõ ràng là bị cáo Trần Trác Việt Đức – Giám đốc Công ty Bách Khoa Việt – trong vụ án liên quan đến cấp phép kinh doanh xăng dầu. Mặc dù thiệt hại lên tới 105 tỷ đồng nhưng ông chỉ nộp lại 1 tỷ, khiến tòa án từ chối áp dụng tình tiết giảm nhẹ và tuyên 12 năm tù.
Ngược lại, những bị cáo như Dương Tấn Trước và Nguyễn Cao Trí trong đại án Vạn Thịnh Phát đã được giảm án đáng kể do nộp lại toàn bộ số tiền chiếm đoạt – 3.000 tỷ và 1.000 tỷ đồng tương ứng – qua đó thể hiện trách nhiệm và thiện chí khắc phục.
Chính sách pháp luật hiện hành vừa đảm bảo tính nghiêm minh, vừa mở ra cơ hội cho người phạm tội sửa sai. Tuy nhiên, để được hưởng khoan hồng, sự khắc phục không chỉ mang tính hình thức mà phải thực chất, toàn diện và đúng mức.
🔔 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
📞 Liên hệ
🔗 Website tương tự
