Khả năng hệ thống hang ngầm dưới lòng đất có thể là nguyên nhân gây ra “hố tử thần” ở Bắc Kạn
Vụ sụt lún nghiêm trọng xảy ra tại xã Kim Lư, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn tiếp tục thu hút sự chú ý của dư luận, khi nhiều chuyên gia cho rằng có thể tồn tại một hệ thống hang động ngầm phức tạp dưới lòng đất, gây ra hiện tượng sập sụt đột ngột – thường được gọi là “hố tử thần”.
Bà Hoàng Thị Thu Nguyệt, Trưởng phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Na Rì, cho biết hiện trường xảy ra vụ việc có cấu trúc địa chất cực kỳ phức tạp với nền đất chủ yếu là đá vôi và nhiều mạch nước ngầm mạnh. Những yếu tố này kết hợp với thời tiết mưa lớn đã làm tăng nguy cơ xói mòn nền móng và sập lở.
Theo nhận định ban đầu, các dòng nước ngầm từ hệ thống hang sâu bên dưới có thể đã rửa trôi đất đá, tạo ra khoảng rỗng lớn dưới mặt đất. Khi áp lực vượt ngưỡng, phần đất phía trên không còn khả năng chống đỡ đã sụp đổ, hình thành nên hố sâu. Bằng chứng là việc địa phương từng đổ khoảng 200m³ đá hộc xuống hố nhằm lấp đầy, nhưng toàn bộ khối đá này đã “biến mất” chỉ sau một đêm.
Điều đặc biệt là khi tiếp cận khu vực đáy hố, lực lượng cứu hộ đã phát hiện nhiều cá bơi lội, mở ra nghi vấn về sự tồn tại của dòng chảy ngầm hoặc mối liên thông với hồ nước tự nhiên gần đó. Đây là những dấu hiệu cho thấy cần có khảo sát địa chất chuyên sâu trước khi đưa ra các giải pháp khắc phục lâu dài.
Công tác cứu hộ gặp khó khăn do điều kiện địa chất phức tạp
Tối 26/5, anh Nguyễn Duy Ph. (36 tuổi, trú tại xã Kim Hỷ, huyện Na Rì) điều khiển xe máy với tốc độ cao và không may đâm vào khu vực đã được rào chắn cảnh báo nguy hiểm. Anh cùng chiếc xe rơi xuống hố sâu và mất tích.
Lực lượng chức năng đã nhanh chóng triển khai công tác tìm kiếm, nhưng gặp rất nhiều trở ngại do đặc điểm địa chất khu vực. Hiện tượng nước ngầm dâng rút thất thường và sự biến mất kỳ lạ của các khối đá lớn – trong đó có tảng đá gần bằng một chiếc ô tô con – cho thấy dưới đáy hố có thể là một hệ thống hang động hoặc dòng sông ngầm mạnh mẽ.
Chính quyền địa phương đã huy động thêm nhân lực và thiết bị chuyên dụng để mở rộng phạm vi tìm kiếm. Dù vậy, theo bà Nguyệt, quá trình này có thể kéo dài do địa chất yếu và nguy cơ sạt lở luôn rình rập. Trong thời gian tới, các phương án gia cố nền móng, xử lý nước ngầm và lựa chọn vật liệu lấp hố phù hợp sẽ được thực hiện dựa trên kết quả khảo sát chuyên môn.
Cảnh báo nguy cơ sụt lún lan rộng và giải pháp dài hạn
Theo TS. Nguyễn Ngọc Huy, chuyên gia về biến đổi khí hậu và cảnh báo thiên tai, hiện tượng sụt lún tại Bắc Kạn có nhiều điểm tương đồng với các hố sụt từng được ghi nhận tại Ninh Bình năm 2015. TS. Huy cho rằng rất có thể khu vực này nằm trên một hệ thống hang động karst ngầm, hình thành từ quá trình hòa tan đá vôi dưới tác động của nước mưa có tính axit nhẹ – một hiện tượng thường thấy tại các vùng núi đá vôi.
TS. Trịnh Hải Sơn, Viện trưởng Viện Khoa học Địa chất và Khoáng sản, cũng đồng quan điểm rằng các khu vực có nền địa chất là đá vôi và đá sét vôi giàu carbonat dễ xảy ra hiện tượng karst hóa – tạo nên các khe nứt, hang hốc lớn và làm nền móng yếu đi theo thời gian.
Ông nhấn mạnh, hiện tượng sụt lún có thể diễn ra âm thầm qua nhiều năm nhưng cũng có thể xảy ra đột ngột, đặc biệt trong điều kiện thời tiết cực đoan hoặc khi mực nước ngầm thay đổi đột biến. Vì vậy, việc khoan thăm dò địa chất với bán kính 500–1000m quanh hố sụt là cần thiết, nhưng cũng tiềm ẩn nguy cơ làm kích hoạt các hố sụt tiềm ẩn khác nếu không thực hiện đúng kỹ thuật.
Các chuyên gia cũng khuyến nghị cần tăng cường truyền thông cộng đồng để người dân nhận biết dấu hiệu bất thường như nền nhà lún, nứt tường hay âm thanh lạ từ lòng đất. Về lâu dài, Việt Nam nên xây dựng hệ sinh thái dữ liệu địa chất số hóa, tích hợp hệ thống cảnh báo sớm, nhằm phục vụ quy hoạch phát triển bền vững trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng phức tạp.
🔔 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
📞 Liên hệ
🔗 Website tương tự
