Bí ẩn thế lực đứng sau từ thương lái Trung Quốc: Cơn sốt gỗ mán đỉa đe dọa rừng tự nhiên Quảng Trị
Những ngày gần đây, các cánh rừng tự nhiên phía Tây tỉnh Quảng Trị bất ngờ trở nên nhộn nhịp khác thường. Từng tốp người nối nhau băng rừng, lội suối, đi sâu vào những khu vực hiểm trở để tìm kiếm một loại gỗ vốn lâu nay bị xem là “vô danh, vô giá trị” – gỗ mán đỉa.
Nguyên nhân của làn sóng đổ xô vào rừng xuất phát từ việc thương lái Trung Quốc bất ngờ thu mua loại gỗ này với giá từ 1 đến 3 triệu đồng/kg, mức giá chưa từng có tiền lệ, khiến người dân địa phương không khỏi xôn xao và lao vào khai thác bất chấp rủi ro.
Từ gỗ tạp rẻ tiền thành “hàng nóng” giá bạc triệu
Theo tìm hiểu, gỗ mán đỉa (tên khoa học Archidendron clypearia) vốn mọc khá phổ biến tại các khu rừng núi Quảng Trị. Trước đây, loài cây này bị xếp vào nhóm gỗ tạp, giá trị thấp, chủ yếu được người dân dùng làm khung cửa, trụ mỏ, đồ gia dụng bình dân hoặc làm củi.
Thế nhưng, chỉ trong thời gian ngắn, giá trị của loại gỗ này đã tăng vọt một cách khó hiểu. Một thương lái địa phương cho biết: “Ngày trước, mán đỉa gần như chẳng ai ngó tới. Vậy mà giờ thương lái Trung Quốc trả giá từ 1 đến 3 triệu đồng/kg, tùy vào khối gỗ có nhiều dầu, màu đẹp hay không. Họ nói mua về làm phong thủy, còn cụ thể làm gì thì không ai biết”.
Tại một số kho tập kết gỗ ở khu vực giáp ranh vùng rừng, gỗ mán đỉa được cắt thành từng phách, lộ rõ phần lõi có màu nâu đỏ, xen các đường vân đen, kèm mùi thơm nhẹ đặc trưng. Chính những đặc điểm này khiến nhiều người tin rằng loại gỗ tưởng chừng tầm thường này đang được “thổi giá” để phục vụ một thị trường ngầm nào đó.
“Giá cao quá nên dân đổ xô vào rừng. Tôi chỉ mua lại thôi, chứ họ khai thác kiểu này thì rừng sao chịu nổi”, một thương lái thẳng thắn thừa nhận.
Cơn sốt gỗ và nguy cơ xâm hại rừng tự nhiên
Việc giá gỗ mán đỉa bị đẩy lên mức “trên trời” đã kéo theo hệ lụy nghiêm trọng. Nhiều nhóm người tự phát, không có giấy phép, liên tục xâm nhập rừng tự nhiên để tìm và chặt hạ loài cây này. Các cánh rừng vốn yên ắng nay trở nên náo động, tiềm ẩn nguy cơ phá vỡ cân bằng sinh thái.
Ông Phạm Văn Tân – Giám đốc Trung tâm Bảo vệ rừng và Di sản thế giới thuộc Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng – xác nhận tình trạng săn lùng gỗ mán đỉa đang có dấu hiệu lan rộng. Theo ông Tân, mán đỉa xuất hiện nhiều ở vùng núi đất, đặc biệt là khu vực huyện Minh Hóa (cũ).
“Ở vùng đá vôi của Vườn quốc gia thì mán đỉa không nhiều, nhưng việc người dân ồ ạt vào rừng khiến chúng tôi buộc phải tăng cường tuần tra, chốt chặn. Chỉ cần lơ là, nguy cơ xâm hại rừng là rất lớn”, ông Tân lo ngại.
Không chỉ tại khu vực giáp Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng, tình trạng khai thác mán đỉa trái phép còn được ghi nhận ở nhiều khu rừng tự nhiên khác của Quảng Trị, đặt lực lượng kiểm lâm trước áp lực lớn trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.
Thương lái Trung Quốc và bài toán kiểm soát thị trường đầu ra
Theo ông Nguyễn Văn Long – Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Quảng Trị, việc thương lái Trung Quốc thu mua gỗ mán đỉa thực tế đã diễn ra trước đó tại Lào. Gần đây, khi nguồn cung bên kia biên giới có dấu hiệu cạn dần, hoạt động thu mua bắt đầu lan sang địa bàn Quảng Trị.
“Chúng tôi đã chỉ đạo tăng cường lực lượng tuần tra, chốt chặn, xuống địa bàn nắm tình hình, kịp thời ngăn chặn hành vi phá rừng và buôn bán lâm sản trái phép”, ông Long cho biết.
Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia lâm nghiệp, việc chỉ tập trung ngăn chặn ở khâu khai thác là chưa đủ. Nếu không kiểm soát chặt thị trường đầu ra và hoạt động thu mua của thương lái, đặc biệt là các đường dây trung gian, “cơn sốt gỗ mán đỉa” rất có thể sẽ tiếp tục leo thang, để lại hậu quả lâu dài cho rừng tự nhiên.
Gỗ mán đỉa thuộc nhóm 8, có đặc tính mềm, nhẹ, dễ gia công. Ngoài giá trị gỗ, lá mán đỉa còn được sử dụng trong y học dân gian để trị ghẻ, làm thuốc nhuộm. Tuy nhiên, với mức giá bị đẩy lên bất thường hiện nay, loài cây này đang trở thành mục tiêu khai thác ồ ạt, đẩy nhiều cánh rừng vào nguy cơ bị “rút ruột” từng ngày.
Giới chuyên môn cảnh báo, nếu không sớm có biện pháp kiểm soát đồng bộ từ quản lý rừng, thị trường thu mua đến tuyên truyền cho người dân, cái giá phải trả cho “cơn sốt gỗ mán đỉa” sẽ không chỉ là vài thân cây bị chặt hạ, mà còn là sự suy kiệt của rừng tự nhiên – lá chắn sinh thái quan trọng của miền Trung.
Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
Liên hệ
Website tương
