PGS-TS Bùi Hiền qua đời Vĩnh Biệt Một Nhà Ngôn Ngữ
PGS.TS Bùi Hiền – một trong những học giả gắn bó lâu dài với ngành ngôn ngữ học Việt Nam, người từng gây nhiều chú ý với đề xuất cải tiến chữ Quốc ngữ – đã từ trần vào lúc 15 giờ 15 phút ngày 11-5-2025 tại nhà riêng ở thành phố Việt Trì, tỉnh Phú Thọ, hưởng thọ 90 tuổi.
Theo thông báo từ gia đình, lễ viếng sẽ diễn ra lúc 13 giờ ngày 12-5, còn lễ truy điệu và đưa tang được tổ chức lúc 6 giờ 30 ngày 13-5. PGS Bùi Hiền sẽ an nghỉ tại quê nhà thuộc xã Vĩnh Chân, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ – nơi ông đã sinh ra và gắn bó trong suốt cuộc đời.
Sự ra đi của ông để lại nhiều tiếc thương trong giới học thuật và những người quan tâm đến công cuộc đổi mới giáo dục – ngôn ngữ Việt Nam.
Cuộc Đời Gắn Liền Với Ngoại Ngữ và Giáo Dục
Bùi Hiền sinh năm 1935 tại xã Vĩnh Chân, huyện Hạ Hòa, tỉnh Phú Thọ. Năm 1953, ông được Nhà nước cử đi học tiếng Nga tại Trung Quốc. Sau khi tốt nghiệp, tháng 10-1955, ông trở về nước và được giao phụ trách Ban tiếng Nga tại Trường Ngoại ngữ – tiền thân của nhiều cơ sở đào tạo ngoại ngữ sau này tại Hà Nội.
Năm 1967, khi Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội được thành lập, ông Bùi Hiền tiếp tục được tín nhiệm giữ vai trò trưởng khoa tiếng Nga. Với đam mê học thuật, ông sang Liên Xô bảo vệ luận án phó tiến sĩ (nay tương đương tiến sĩ) tại Trường Đại học Tổng hợp Quốc gia Moscow mang tên M.V. Lomonosov – một trong những trường đại học danh giá hàng đầu thế giới. Ông bảo vệ luận án thành công với kết quả xuất sắc vào năm 1973.
Trở về Việt Nam, ông tiếp tục sự nghiệp tại Trường Đại học Sư phạm Ngoại ngữ Hà Nội. Năm 1974, ông được bổ nhiệm làm Phó Hiệu trưởng của trường.
Đến năm 1978, ông được điều động về Bộ Giáo dục và Đào tạo, phụ trách mảng ngoại ngữ trong chương trình cải cách giáo dục. Sau đó, ông giữ chức Phó Viện trưởng Viện Nội dung và Phương pháp dạy học phổ thông thuộc Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam cho đến khi nghỉ hưu vào năm 1993. Trong suốt quãng đời làm việc, ông được đánh giá là người tâm huyết, tận tụy và có ảnh hưởng đến nhiều thế hệ giáo viên, sinh viên ngành ngoại ngữ.
Đề Xuất Cải Tiến Chữ Quốc Ngữ và Những Tranh Cãi Kéo Dài
Sau khi nghỉ hưu, thay vì nghỉ ngơi, PGS.TS Bùi Hiền tiếp tục dành tâm huyết cho một đề tài mà ông trăn trở trong nhiều năm: cải tiến chữ Quốc ngữ. Năm 1995, ông công bố lần đầu “Đề xuất phương án cải tiến chữ Quốc ngữ” trên một tờ báo chuyên ngành giáo dục. Tuy nhiên, phải đến năm 2017, đề xuất này mới thu hút sự chú ý lớn khi ông trình bày tại một hội thảo khoa học và được nhiều phương tiện truyền thông đưa tin rộng rãi.
Mục đích của ông là hướng đến sự đơn giản hóa chữ viết tiếng Việt, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người học – đặc biệt là người nước ngoài và đồng bào dân tộc thiểu số. Theo ông, chữ viết hiện tại vẫn tồn tại những bất hợp lý trong quy tắc chính tả, và việc cải tiến là cần thiết cho tương lai.
Tuy vậy, đề xuất của ông đã vấp phải phản ứng dữ dội từ dư luận. Phần đông ý kiến phản đối vì cho rằng chữ Quốc ngữ là kết tinh của lịch sử, văn hóa và tâm thức dân tộc – không thể tùy tiện sửa đổi. Một số chuyên gia ngôn ngữ cũng chỉ ra rằng việc cải cách chữ viết cần được thực hiện một cách toàn diện, có sự đồng thuận từ cộng đồng học thuật và xã hội, không thể chỉ dựa vào ý kiến đơn lẻ.
Dù gây nhiều tranh cãi, không thể phủ nhận rằng đề xuất của PGS Bùi Hiền đã khơi dậy một cuộc thảo luận sâu rộng về tính hợp lý và khả năng cải tiến chữ viết – điều vốn ít được đặt ra trước đó.
PGS.TS Bùi Hiền đã ra đi, nhưng những đóng góp của ông cho ngành giáo dục và ngôn ngữ học Việt Nam vẫn còn nguyên giá trị. Ông là một học giả dám nghĩ, dám làm và không ngại thử thách những điều mới mẻ – điều hiếm thấy trong giới nghiên cứu đương đại. Xin vĩnh biệt ông – người đã sống trọn vẹn với lý tưởng học thuật suốt đời.
🔔 Xem thêm các tin tức sự kiện nổi bật
📞 Liên hệ
🔗 Website tương tự
