Nguyên nhân ban đầu được xác định trong vụ “Vì sao kè biển dự án 12.000 tỉ đồng ở TP.HCM bị sập?” và những cảnh báo cho công trình ven biển
Sự cố kè biển thuộc dự án 12.000 tỉ đồng ở TP.HCM bị sập đã gây xôn xao dư luận, đặt ra hàng loạt câu hỏi về chất lượng thi công và khả năng chống chịu của các công trình ven biển trước biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt. Không chỉ làm gián đoạn tiến độ dự án trọng điểm, vụ việc còn cho thấy những rủi ro tiềm ẩn nếu các tiêu chuẩn kỹ thuật không được đảm bảo.
Trong bối cảnh hạ tầng biển đóng vai trò quan trọng cho phát triển kinh tế – du lịch, sự cố lần này càng khiến người dân kỳ vọng vào những giải pháp minh bạch và quyết liệt hơn từ cơ quan chức năng.
Một trong những nguyên nhân đáng chú ý là tình trạng nền đất yếu tại khu vực ven biển. Theo các chuyên gia địa chất, loại đất bùn – sét đặc trưng ở vùng này có khả năng chịu tải kém, dễ bị lún nếu không được xử lý bằng các biện pháp như gia cố cọc, thay đất hoặc sử dụng lớp đệm đá. Nếu quá trình xử lý nền thiếu đồng bộ hoặc rút ngắn thời gian chờ lún, công trình sẽ bị giảm khả năng ổn định, dẫn đến nguy cơ sập đổ khi chịu tác động mạnh từ sóng biển.
Bên cạnh đó, sóng lớn và triều cường tăng cao bất thường trong thời gian gần đây có thể đã tạo ra áp lực vượt quá tính toán ban đầu. Nước biển liên tục đánh vào chân kè khiến lớp vật liệu bị rửa trôi, làm suy yếu cấu trúc. Đây là hiện tượng thường xảy ra với các công trình ven biển nếu không được thiết kế các lớp bảo vệ chống xói như rọ đá, tấm chắn sóng hoặc hệ thống tiêu thoát hợp lý.
Ngoài các yếu tố tự nhiên, chất lượng thi công và giám sát cũng là vấn đề được đặt ra. Trong một số dự án ven biển trước đây, vật liệu không đạt chuẩn hoặc quy trình thi công không đúng thiết kế đã dẫn đến sạt lở, nứt vỡ chỉ sau thời gian ngắn. Với công trình quy mô hàng chục nghìn tỉ đồng, mọi sai sót nhỏ trong quá trình thi công đều có thể tạo ra điểm yếu, khiến kè dễ bị phá vỡ khi gặp điều kiện thời tiết xấu.
Cuối cùng, không thể loại trừ khả năng thiết kế chưa phù hợp hoàn toàn với điều kiện tự nhiên thực tế. Khi biến đổi khí hậu làm mực nước biển dâng và thời tiết trở nên khắc nghiệt hơn, các thông số tính toán truyền thống có thể không còn đủ an toàn. Việc cập nhật mô hình dự báo và tính toán sức chịu tải theo kịch bản khí hậu mới là điều bắt buộc để bảo đảm tuổi thọ và an toàn của công trình ven biển.
Hệ lụy của sự cố và yêu cầu tăng cường kiểm tra chất lượng công trình
Việc kè biển dự án 12.000 tỉ đồng ở TP.HCM bị sập không chỉ ảnh hưởng đến tiến độ thi công mà còn gây thiệt hại lớn về kinh tế. Công tác khắc phục sẽ cần thêm nguồn lực, kéo theo chi phí tăng cao và có thể làm chậm các hạng mục liên quan. Quan trọng hơn, sự cố khiến người dân đặt câu hỏi về tính an toàn của những dự án hạ tầng quy mô lớn, đặc biệt là các công trình phòng chống sạt lở, chống xâm thực biển.
Sự cố sập kè biển không chỉ gây thiệt hại trực tiếp về kinh tế mà còn ảnh hưởng lớn đến uy tín của các dự án hạ tầng quy mô lớn tại TP.HCM. Khi một công trình có giá trị lên đến 12.000 tỉ đồng gặp trục trặc ngay trong giai đoạn thi công, người dân và nhà đầu tư dễ đặt câu hỏi về năng lực quản lý, chất lượng khảo sát cũng như trách nhiệm của các đơn vị liên quan. Điều này vô tình làm giảm niềm tin vào các dự án công, vốn là nền tảng quan trọng để phát triển hạ tầng bền vững.
Không chỉ gây chậm tiến độ chung của dự án, sự cố còn kéo theo nguy cơ mất an toàn cho các khu vực lân cận. Những đoạn kè bị sập nếu không được xử lý kịp thời có thể tạo ra điểm yếu, dẫn đến sạt lở lan rộng, ảnh hưởng đến dân cư, giao thông và hệ thống thoát nước. Thêm vào đó, việc phải khắc phục và thi công lại làm phát sinh chi phí lớn, gây lãng phí ngân sách và kéo dài thời gian sử dụng thực tế của công trình.
Từ những hệ lụy đó, yêu cầu tăng cường kiểm tra – giám sát chất lượng công trình trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Các cơ quan chức năng cần thực hiện rà soát toàn diện hồ sơ thiết kế, quy trình thi công, nhật ký công trình và mẫu vật liệu đã sử dụng. Việc giám sát không chỉ dừng lại ở cấp độ nghiệm thu mà cần diễn ra xuyên suốt, từ giai đoạn khảo sát địa chất, lựa chọn vật liệu cho đến quá trình vận hành thử nghiệm.
Ngoài ra, các chuyên gia khuyến nghị áp dụng công nghệ hiện đại như cảm biến theo dõi chuyển vị, hệ thống cảnh báo xói lở, mô phỏng thủy lực để đánh giá rủi ro thực tế. Đối với các dự án ven biển quy mô lớn, cần có bên tư vấn độc lập tham gia giám sát nhằm bảo đảm tính minh bạch. Chỉ khi quy trình kiểm soát chất lượng được nâng cấp toàn diện và minh bạch, các sự cố tương tự mới có thể được ngăn ngừa, giúp công trình phục vụ hiệu quả và an toàn cho cộng đồng.
